Ở mọi loại hình cơ sở, từ văn phòng làm việc, nhà máy sản xuất đến khu dân cư, các biển nội quy PCCC trở thành yếu tố không thể thiếu. Những bảng nội quy này vừa thể hiện sự tuân thủ các quy chuẩn pháp lý vừa hỗ trợ nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người lao động cũng như cư dân trong công tác phòng cháy chữa cháy, góp phần bảo vệ tính mạng và tài sản của con người một cách hiệu quả.
Tầm quan trọng của hệ thống biển bảng PCCC
Hệ thống biển bảng liên quan tới PCCC bao gồm:
- Biển nội quy PCCC: Nêu rõ trách nhiệm, nguyên tắc cần tuân thủ khi triển khai các biện pháp phòng chống cháy nổ.
- Tiêu lệnh chữa cháy: Hướng dẫn trình tự thao tác khi phát hiện hoặc xử lý đám cháy.
- Biển cấm lửa, biển cấm hút thuốc lá: Đưa ra cảnh báo nhằm ngăn chặn các hành động dễ gây cháy.
- Biển sơ đồ thoát hiểm: Giúp người trong khu vực di chuyển nhanh chóng đến lối thoát an toàn khi có sự cố.
Các biển bảng này thường được trình bày bằng hình ảnh trực quan, câu chữ ngắn gọn và dễ đọc nhằm:
- Giúp người dân và người lao động dễ nắm bắt thông tin: Nội dung trình bày trực quan trên biển góp phần đảm bảo ai cũng có thể đọc hiểu và ghi nhớ khi cần thiết.
- Tạo thói quen chủ động phòng cháy: Nội dung bảng nhấn mạnh trách nhiệm cá nhân trong việc giữ an toàn cho bản thân và cộng đồng.
- Hạn chế rủi ro tại chỗ: Khi các khu vực đều được trang bị đầy đủ biển chỉ dẫn, việc nhận biết nguy cơ và hành động khẩn cấp sẽ trở nên kịp thời hơn.
- Thực hiện đúng quy định pháp luật: Đây là một phần bắt buộc trong công tác quản lý an toàn theo các nghị định hiện hành, áp dụng cho cả không gian dân cư lẫn khu vực kinh doanh.
Các mục nội dung không thể thiếu trên biển nội quy PCCC
Một biển nội quy PCCC đạt tiêu chuẩn cần trình bày rõ ràng các quy định liên quan đến an toàn cháy nổ tại khu vực lắp đặt. Nội dung thể hiện trên biển phải đảm bảo đầy đủ, dễ hiểu những mục dưới đây:
- Quy định khi thao tác với điện, nguồn nhiệt, hóa chất và vật liệu dễ bắt lửa
Tại khu vực có nguy cơ phát sinh tia lửa hoặc nhiệt cao, biển cần nêu rõ những nguyên tắc về an toàn như: không để nguồn nhiệt gần với vật liệu dễ cháy, không để ổ cắm gần nơi có nước, không lưu trữ hóa chất bên cạnh nguồn nhiệt hoặc gần vật liệu dễ bén lửa. Tất cả hành động có thể tạo ra tia lửa đều phải kiểm soát chặt chẽ.
- Hướng dẫn cụ thể về việc hút thuốc và đốt vàng mã
Các khu vực không được phép hút thuốc hoặc đốt vàng mã (nếu có) cần được liệt kê rõ. Tại các khu vực công cộng hoặc nhà xưởng, thường cấm hoàn toàn các hành vi này để ngăn ngừa cháy lan.
- Quy định lối đi và hướng thoát hiểm
Tất cả lối đi chính, hành lang, cầu thang phải giữ thông thoáng. Biển nội quy PCCC cần chỉ rõ yêu cầu này, đồng thời hướng dẫn vị trí các cửa thoát hiểm, các điểm tụ tập an toàn sau khi sơ tán và cách nhận biết các biển chỉ dẫn liên quan đến thoát hiểm.
- Cách bố trí và bảo quản các thiết bị chữa cháy
Ngoài nội dung về bình chữa cháy, vòi phun hay hệ thống báo cháy, biển nên hướng dẫn cách kiểm tra định kỳ và nơi lưu trữ thiết bị để khi có tình huống xảy ra, người xung quanh có thể tìm thấy ngay. Cần nhấn mạnh yêu cầu không được đặt vật cản phía trước các thiết bị chữa cháy.
- Các bước xử lý ban đầu khi phát hiện khói, lửa
Biển cần thể hiện ngắn gọn những hành động khẩn cấp, chẳng hạn: nhấn chuông báo động, hô hoán người xung quanh rời khỏi khu vực nguy hiểm, gọi điện thoại báo cháy tới số 114 và lựa chọn thiết bị chữa cháy tại chỗ phù hợp để dập lửa.
- Liệt kê rõ những hành vi bị cấm hoàn toàn
Một phần không thể thiếu trên biển nội quy PCCC chính là danh sách những hành vi có thể làm tăng rủi ro cháy nổ như: đốt lửa gần kho hóa chất, tháo gỡ thiết bị báo cháy, dùng ổ điện quá tải hoặc tự sửa chữa hệ thống điện khi chưa có chuyên môn.
- Hiển thị số điện thoại khẩn cấp rõ ràng
Biển nội quy PCCC phải in đậm số 114 - đường dây nóng của lực lượng Cảnh sát PCCC và Cứu nạn cứu hộ. Số này nên đặt ở vị trí dễ quan sát, kích thước chữ lớn để mọi người có thể ghi nhớ và gọi ngay khi cần trợ giúp.
Vị trí treo các biển bảng PCCC
Để biển nội quy PCCC phát huy đúng chức năng hướng dẫn và nhắc nhở, cần bố trí tại các khu vực mà người ra vào có thể quan sát rõ ràng và đọc được nội dung dễ dàng. Dưới đây là những nơi nên cân nhắc khi chọn vị trí gắn biển:
- Khu vực ngay gần cổng chính, nơi người ra vào bắt buộc phải đi qua đầu tiên.
- Không gian sảnh chờ hoặc quầy lễ tân – nơi thường xuyên tập trung người làm việc hoặc khách đến liên hệ.
- Các hành lang nối các phòng chức năng trong cùng một tầng hoặc giữa các tầng của công trình.
- Bên trong khu vực sản xuất, kho bãi – nơi chứa nhiều vật tư, nguyên liệu dễ gây cháy nếu bất cẩn.
- Các phòng họp, khu vực làm việc tập trung nhiều nhân sự cũng cần được bố trí biển để nâng cao nhận thức chung.
- Những vị trí đặt thiết bị chữa cháy như bình bọt, hệ thống vòi phun, tủ cứu hỏa cần gắn kèm biển để người sử dụng nắm rõ quy trình xử lý khi có tình huống phát sinh.
Chế tài xử phạt khi không treo biển báo PCCC đúng quy định
Căn cứ theo Điều 7 trong Nghị định 106/2025/NĐ-CP, nếu đơn vị không bố trí đầy đủ bảng nội quy, tiêu lệnh chữa cháy, sơ đồ thoát hiểm hay các biển báo liên quan theo yêu cầu pháp luật, mức xử phạt có thể dao động từ 1.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng. Cụ thể:
“Điều 7. Vi phạm quy định về ban hành, niêm yết nội quy, biển cấm, biển báo, biển chỉ dẫn về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ
- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
- a) Ban hành nội quy phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ không đủ nội dung theo quy định hoặc không phù hợp với đặc điểm, tính chất hoạt động của cơ sở, phương tiện giao thông;
- b) Niêm yết nội quy, biển báo, biển cấm, biển chỉ dẫn về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ không đúng vị trí quy định.
- Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với hành vi không duy trì nội quy, biển báo, biển cấm, biển chỉ dẫn về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ đã được niêm yết.
- Phạt tiền từ 6.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với hành vi không ban hành hoặc không niêm yết nội quy, biển báo, biển cấm, biển chỉ dẫn về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ.”
Số tiền này tuy không lớn, nhưng nếu tình trạng vi phạm kéo dài và có nguy cơ làm tăng khả năng xảy ra cháy nổ, lực lượng chức năng hoàn toàn có thể tiến hành lập biên bản và yêu cầu tạm dừng hoạt động cho đến khi khắc phục xong toàn bộ sai phạm.
